Jedno z najciekawszych muzeów na świecie - do niedawna ściśle tajne, nawet dziś obcokrajowiec może mieć utrudniony wstęp. Prototypy z czasów zimnej wojny, największy śmigłowiec świata, Tu-144, MiG-31, bombowce strategiczne, Ilia Muromiec, prototyp myśliwcW Monino (Монино) mieści się muzeum - legenda, przechowujące największą i najciekawszą na świecie kolekcję samolotów i śmigłowców z b. ZSRR i Rosji, w tym wiele unikalnych prototypów nie do obejrzenia nigdzie na świecie.
Monino
Placówka mieści się na terenie autonomicznego, odizolowanego miasteczka wojskowego, w którym w Akademii im. Jurija Gagarina uczą się przyszli piloci Sił Powietrznych. Do 2001 roku muzeum było objęte tajemnicą wojskową i niedostępne publiczności, przede wszystkim ze względu a przechowywane tam prototypy. Nawet w tej chwili (a przynajmniej w lutym 2008) _oficjalnie_ obcokrajowcy starający się o wstęp tam muszą otrzymać zezwolenie z ministerstwa. Nieoficjalnie oczywiście da się wejść, szczególnie, jeśli ma się znajomego Rosjanina, który kupi bilety, a samemu nie wchodzi się do budynku kasowego. Z tym, że tam też jest jakaś wystawka, którą można by obejrzeć, a trudno to robić w milczeniu, szczególnie, że personel jest dość towarzyski.
Ekspozycje
Trudno wymienić wszystko, co można obejrzeć w muzeum w Monino - fotografie obok pokazują chyba większość zbiorów. Jest aleja MiG-ów, aleja Su, aleja Jak-ów, aleja bombowców strategicznych... Jest unikalny ekranoplan, i jeszcze bardziej unikalny myśliwiec kosmiczny. Jest i Tu-144 znany jako Konkordski, jest największy śmigłowiec świata - Mil W-12. A w hangarze m.in. myśliwiec, który podczas II wojny światowej jako jedyna rosyjska maszyna zestrzelił niemiecki myśliwiec odrzutowy.
Zimno
Jak widać, zdjęcia poczynione są zimową porą. Temperatura była dość zabójcza - około 20 czy 25 stopni mrozu plus rosyjski wiatr. Kiedy przełażąc przez łańcuch, żeby złapać lepsze ujęcie śmigłowca W-10, rozwaliłem sobie nogę, krew zaczęła mi lecieć dopiero po powrocie do ciepłego pomieszczenia.
Po kwadransie robienia zdjęć bez rękawiczek ręce miałem już jak z lodu, a po niecałej godzinie aparat zaczął się wyłączać od zimna. Wyglądało to tak: jedno zdjęcie, aparat odmawia współpracy. Wymiana baterii, grzanie aparatu przez 5 minut, wyjęcie, jedno zdjęcie - i odmawia współpracy. I tak w kółko.
Ale tak czy inaczej, nawet w zimie warto.
Dojazd
A jak dostać się do Monino? Z Moskwy można wziąć "elektriczkę" (pociąg podmiejski) z Dworca Jarosławskiego (przy stacji metra Komsomołskaja) - circa 45 minut jazdy w jedną stronę. Następnie trzeba wejść na teren zamkniętego miasteczka (na południe od stacji kolejowej), iść prosto, potem zrobić "mijankę" wokół zamkniętego terenu wojskowego skręcając w ulicę w lewo, w prawo, w prawo, w prawo, w lewo, i już za chwilę po prawej stronie pojawi się ścieżka (a za nią droga), która przez niewielki zagajnik prowadzi na ukos do muzeum.
Za naszych czasów kasa mieściła się w budynku po lewej stronie, po prawej zaś trochę dalej - wejście na teren kolekcji "nieco większych" eksponatów.
Strona internetowa
http://www.monino.ru/ - oczywiście po rosyjsku.
- Muzeum Sił Powietrznych w Monino
- Mil W-12
Największy śmigłowiec świata. - MiG-29, Mil W-12
- Mil W-12, Suchoj Su-35 (T-10M-1)
Ten drugi to najnowsza rosyjska zabawka myśliwska. - Mil W-12, Su-35
- Aleja Suchoja (i Suchojów, czyli Su)
- Aleja drugiej wojny światowej
Od prawej: Tupolew SB (ANT-40), MiG-3, Iliuszyn DB-3 - B-25 Mitchell
- Z lewej kolekcja myśliwców Suchoja, z prawej - różne inne okazy
- Suchoj Su-27 (T-10-1), Su-24
- Suchoj Su-27 (T-10-1)
- Suchoj Su-24
- Suchoj T6-1
Prototyp myśliwca szturmowego STOL - Suchoj Su-15
- Suchoj Su-11
- Suchoj Su-9
- Suchoj Su-17M3
- Suchoj Su-17M3
- Suchoj Su-17
- Uzbrojenie Su-17
- Suchoj S-26 na płozach
Eksperymentalny myśliwiec na płozach. - Podwozie S-26
W sam raz dla miłośników białego szaleństwa. - Suchoj S-26
- Suchoj Su-7BKL
- Suchoj Su-7, Su-25, Tupolew Tu-144, MiG-29
cośtam, Frogfoot, Concordsky, Fulcrum - Su-25, Tu-144, MiG-29
- Tupolew Tu-144, Suchoj Su-25, Krzysiek
- Tupolew Tu-144, Suchoj Su-25, ja
- Suchoj Su-25
- Działko pokładowe Su-25
- Nos Tu-144
- Tupolew Tu-144
Pod nim MiG-21, na którym testowano rozwiązania aerodynamiczne dla "rosyjskiego Concorde'a". - Tu-144 od ogona
- Silniki Tu-144
- Silniki Tu-144
- Kolekcja samolotów pasażerskich
Jakowlew: Jak-40, Jak-42; Tupolew: Tu-124 (pod kołdrą), Tu-104A (zasłonięty), Tu-154 - Iliuszyn Ił-62
- Iliuszyn Ił-62 en face
- Li-2
Radziecka wersja samolotu Douglas DC-3 Dakota. - Licencję ZSRR kupiło w 1938 roku. Nieco przerobiono projekt i wprowadzono do produkcji w 1939 roku jako PS-84, a od 1941 - jako Li-2. - Tupolew Tu-114
Pasażerska wersja Tu-95 - Tupolew Tu-114
- Tu-114 - silniki i podwójne śmigła
- Tupolew Tu-114
- Antonow An-22
- Antonow An-22
- Antonow An-22
- Odpalamy na pych...
- Antonow An-22
Złapał gumę... Kilka razy. - Antonow An-22
- Beriew Bartini VVA-14
Koronny dowód na to, że to Rosjanie, a nie Amerykanie, przechwycili UFO. - Beriew Bartini VVA-14
Czyli statek prosto z "Gwiezdnych wojen". - Beriew Bartini VVA-14
Skrzyżowanie samolotu, ekranoplanu i pionowzlotu. A dokładniej - jego jedyny prototyp. - Beriew Bartini VVA-14 - kabina
Trochę jak z "Sokoła Millennium" - Aleja, a na horyzoncie An-22
- Mil Mi-26, Mi-6
Mi-26 to największy seryjnie produkowany śmigłowiec świata. U Rosjan ma ksywę Krowa. - Mil Mi-26
- Mil Mi-6
W Chodynce był gigantem. Tutaj - przysiadł gdzieś w kąciku... - Mil Mi-6 w pozbawionej skrzydeł wersji PZh - gaśniczej
- Mil Mi-6PZh
- Mil Mi-6PZh
Na nosie armatka wodna. - Suchoj Su-17UM
W tle Tu-128. - Aleja MiGów
- MiG-9
NATO: Fargo - MiG-15UTI
- MiG-17, Miasiczew M-17, MiG-15UTI
- Miasiszczew M-17
- MiG-19PMU
NATO: Farmer - MiG-19PMU
NATO: Farmer - Beriew Be-12 Czajka, MiG-23
- Beriew Be-12 Czajka
- MiG-31
NATO: Foxhound - MiG-31
NATO: Foxhound - MiG-29
NATO: Fulcrum - Tupolew Tu-141 (M-141)
Bezpilotowy samolot zwiadowczy (drona) - SPIRAL / EPOS 105.11 ("Mig-105")
Prototyp testowy samolotu kosmicznego. Latał nawet testowo w atmosferze, zrzucany z bombowca. Lądował na płozach. - SPIRAL / EPOS 105.11 ("Mig-105")
- SPIRAL / EPOS 105.11 ("Mig-105")
- SPIRAL / EPOS 105.11 ("Mig-105")
- Jakowlew Jak-15
NATO: Feather - Jakowlew Jak-25A
- Jakowlew Jak-25RV, z tyłu Tu-95
- Jakowlew Jak-27R
Samolot zwiadowczy. - Tupolew Tu-95 (NATO: Bear)
Bombowiec strategiczny. - Tupolew Tu-95 (NATO: Bear)
Bombowiec strategiczny. - Jakowlew Jak-28
Bombowiec naddźwiękowy. - Jakowlew Jak-36 od frontu
- Jakowlew Jak-36
Prototypowy pionowzlot (VTOL) - Jakowlew Jak-36 - dysze silników
- Jakowlew Jak-38
- Jakowlew Jak-38
- Jakowlew Jak-141
- Jakowlew Jak-141
- Jakowlew Jak-141
- Jakowlew Jak-141 - ogon samolotu
- Jakowlew Jak-141 - ogon
Powinna tu być gigantyczna obrotowa dysza silnika, jednak... zaspawali :( - Ławoczkin Ła-250
Myśliwiec przechwytujący. - Ławoczkin Ła-250
Myśliwiec przechwytujący. - Ławoczkin Ła-250
Myśliwiec przechwytujący. - Ogon Tu-95, Ławoczkin Ła-15
- Salon śmigłowców
Mil Mi-24B, Mil Mi-24A, Mil Mi-8 - Mil Mi-10, Mi-8
- Mil Mi-24B
NATO: Hind - Mil Mi-24A
Stara, rzadko spotykana kabina. - Uzbrojenie Mi-24A
- Mil Mi-6
- Vertol 44 - latający autobusik
- Jakowlew Jak-24
Śmigłowiec - latający barakowóz. - Jakowlew Jak-24 - okna
Zbliżenie na latający barak. - Kamow Ka-26
- Kamow Ka-26
- Mil Mi-10, Kamow Ka-26
- Mil Mi-10
- Mil Mi-10
- Mil Mi-10
- Mil Mi-10
- Mil Mi-10
- Mil Mi-10
- Mil Mi-10
- Kamow Ka-25Bsh
NATO: Hormone - "Turbolot"
- Gondole balonów
(to nie kapsuły kosmiczne) - Tupolew ANT-25
Replika (w skali 2/3) maszyny do bicia rekordów. - P1010552.JPG
- Polikarpow Po-2
Zwany kukuruźnikiem. - Voisin LAS (Voisin V)
Francuski bombowiec z czasów pierwszej wojny. Replika. - W górze motoszybowiec Antonow A-13M. - Ilja Muromiec
Konstrukcja Sikorskiego. Pierwszy czterosilnikowy bombowiec strategiczny świata. Replika. - Ilja Muromiec
Replika. - Iliuszyn Ił-2
- Polikarpow I-16
- Ławoczkin Ła-7
Wsławiony zestrzeleniem odrzutowego Me-262. - Ławoczkin Ła-7
- Bieriezniak-Isajew BI-1
Prawdopodobnie pierwszy na świecie myśliwiec o napędzie rakietowym. Lecz tylko testowy. - Jakowlew Jak-9U
- Suchoj T-4
- Suchoj T-4
- Suchoj T-4
- Suchoj T-4
- Suchoj T-4
- Miasiczew M-50
- Miasiczew M-50
- Tupolew Tu-128A
Największy seryjnie produkowany myśliwiec świata. NATO: Fiddler. - Aleja bombowców strategicznych
Tu-16, Tu-22M, Tu-22 - Tupolew Tu-16
NATO: Badger - Tupolew Tu-16
Bombowiec strategiczny. NATO: Badger. - Tupolew Tu-22M
Bombowiec strategiczny. NATO: Backfire. - Tupolew Tu-22M
Bombowiec strategiczny. NATO: Backfire. - Tupolew Tu-22M
Bombowiec strategiczny. NATO: Backfire. - Tupolew Tu-22
Bombowiec strategiczny. NATO: Blinder. - Tupolew Tu-22
Bombowiec strategiczny. NATO: Blinder. - Tupolew Tu-22
NATO: Blinder - Tupolew Tu-16
Bombowiec strategiczny. NATO: Badger. - Tupolew Tu-16
NATO: Badger - Tupolew Tu-4
Radziecka kopia B-29 Superfortress. - Monino - dojazd
Mapka.